Praca online wymaga wzięcia pod uwagę kwestii związanych z etyką, bezpieczeństwem danych i przepisami prawa.
Bardzo ważne są zjawiska, które zachodzą w procesie psychoterapii prowadzonej za pomocą usług teleinformatycznych. Dostępne aktualnie wyniki badań, dotyczące psychoterapii prowadzonej online są obiecujące, jednak jest to stosunkowo mało zbadany obszar. Zachęcamy do śledzenia najnowszych publikacji.
W każdym przypadku zalecamy dokonanie szczegółowej analizy sytuacji pacjenta/klienta. Spotkania online nie są rekomendowaną formą pracy dla każdego pacjenta/klienta i/lub w każdej sytuacji klinicznej.
Rekomendacje Zarządu PTPG zostały opracowane z myślą, by stanowiły zbiór wskazówek. Mamy nadzieję, że będą one pomocne w Twojej praktyce psychoterapeuty i superwizora. PTPG_Rekomendacje Zarządu_e-psychoterapia_e-superwizja_ON-LINE-2
Zachęcamy jednocześnie do podejmowania decyzji o pracy online (lub telefonicznej) po analizie osobistych predyspozycji, kompetencji i możliwości. Nie każdy psychoterapeuta i/lub superwizor jest gotowy do takiej formy pracy.
E-PSYCHOTERAPIA
PROWADZENIE PSYCHOTERAPII I SUPERWIZJI ONLINE
Rekomendacje Zarządu Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Gestalt
wersja z dnia 18.03.2020 r.
-
W każdym przypadku rekomendujemy dokonanie szczegółowej analizy sytuacji pacjenta/klienta. Spotkania online nie są formą pracy rekomendowaną dla każdego pacjenta/klienta i/lub w każdej sytuacji klinicznej.
-
Praca online lub przez telefon powinna być rozważana jedynie w przypadku, jeśli kontakt bezpośredni w gabinecie nie jest możliwy. Rekomendujemy szczegółową analizę tego aspektu sytuacji pacjenta/klienta przed zawarciem kontraktu psychoterapeutycznego.
-
Psychoterapeuci i superwizorzy pracujący online muszą zwrócić szczególną uwagę na specyficzne zjawiska zachodzące w procesie psychoterapii, jakie wiążą się z prowadzeniem sesji online.
-
Zadbaj o otrzymanie świadomej zgody pacjenta/klienta na pracę online.
Możesz skorzystać z bezpłatnych wzorów dokumentów przygotowanych przez PTPG: https://gestaltpolska.org.pl/pl/rodo-w-praktyce-psychoterapeuty-wzory-dokumentow.
-
Sprawdź, czy aplikacja lub platforma, którą wybrałaś/łeś korzysta z szyfrowania metodą end-to-end. Oznacza to, że z wyjątkiem nadawcy i odbiorcy wiadomości (lub obrazu) nikt nie będzie w stanie jej odczytać.
-
Nie prowadź e-psychoterapii i e-superwizji za pośrednictwem aplikacji i platform związanych z mediami społecznościowymi, np. Facebooka, Messengera, WhatsApp. Nie gwarantują one bezpieczeństwa oraz poufności danych wrażliwych.
-
Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt rekomenduje korzystanie, jedynie z aktualnych wersji aplikacji i platform online, zapewniających szyfrowanie danych metodą end-to-end encryption, np. Signal (połączenia głosowe, wideo), Threema (połączenia głosowe).
Jeśli chcesz korzystać też z komputera, to warto zapoznać się z rozwiązaniami platform z funkcją wideokonferencji, np. Zoom, Doxy.me, VSee Clinic, Cisco Webex, Teams, Skype for Business, Google Meet (stan na 17 marca 2020 r.). Rekomendujemy wybór rozwiązania oferującego Business Associate Agreement (BAA).
-
Warunki korzystania z aplikacji i platform są ciągle aktualizowane, koniecznie je sprawdzaj. W razie potrzeby korzystaj z porad specjalistów.
-
Koniecznie sprawdź, jaki podmiot i w jakim kraju będzie przetwarzał dane Twojej firmy (i tym samym Twoich pacjentów/klientów), czy podmiot, z usług którego zamierzasz skorzystać stosuje przepisy GDPR (dla podmiotów działających na terenie Unii Europejskiej) lub RODO. Szukaj informacji/oznaczeń, np. „GDPR compliant”.
-
Psychoterapeuci i superwizorzy, którzy pracują online, są zobowiązani do podejmowania kroków mających na celu zapewnienie jak największego bezpieczeństwa danych swoich pacjentów/klientów oraz superwizantów.
Każdy pacjent/klient oraz superwizant powinien zostać poinformowany o potencjalnych ryzykach dotyczących poufności, związanych z korzystaniem z tej formy kontaktu. Po prostu: żaden z komunikatorów, czy platform nie jest w 100% bezpieczny.
-
Pamiętaj, że każde urządzenie i każdy system, z którego korzystasz, musi posiadać odpowiednio bezpieczne i silne hasło. Do tworzenia swoich haseł nigdy nie używaj informacji osobistych, np. daty urodzenia partnera, partnerki, męża, żony, imienia dzieci, itp.
-
Pamiętaj, że szyfrowanie nie zabezpieczy danych, jeżeli Twoje hasła i hasła stosowane przez pacjentów/klientów będą słabe. Silne i bezpieczne hasło powinno składać się minimum z 8 znaków (rekomendujemy hasła 12 znakowe i więcej), zawierać małe i duże litery oraz znaki specjalne.
-
Zabezpiecz odpowiednio dostęp do danych w aplikacjach do kontaktu z pacjentem/klientem, jak również we wszystkich powiązanych z Twoim kontem innych danych, np. powiązana poczta czy numer telefonu.
-
Zapoznaj się z broszurą PTPG „Standard RODO w gabinecie psychoterapeuty”. Znajdziesz w niej wiele innych praktycznych wskazówek dotyczących ochrony danych wrażliwych.
-
Jeśli decydujesz się na pracę online w wyjątkowej sytuacji/niespodziewanie, np. w związku z pandemią, zadbaj wcześniej o szczegółowe informacje dla pacjenta/klienta dotyczące zasad spotkań online, danych dostępowych, loginu, konieczności korzystania z aktualnej wersji wybranej aplikacji, ect. Być może część pierwszego spotkania będzie poświęcona kwestiom technicznym, bądź na to przygotwana/y.
-
W sytuacji związanej z pandemią zachęcamy do zapoznania się z 17 rekomendacjami Zarządu PTPG „Prowadzenie psychoterapii i superwizji w sytuacji wyjątkowej”.
-
Zadbaj o dyskrecję tak, by nikt postronny nie mógł widzieć ekranu urządzenia, a w pomieszczeniu, w którym będziesz pracowała/pracował i w pomieszczeniu pacjenta/klienta, nie znajdowały się osoby trzecie.
Rekomendujemy używanie słuchawek dla zapewnienia jak największej dyskrecji sesji online (lub rozmów telefonicznych), jeśli zachodzi wątpliwość czy pomieszczenie jest dobrze wyciszone.
-
W szczególnych przypadkach pomocne będzie, jeśli ktoś będzie obecny w tym samym lokalu (ale nie pomieszczeniu) co pacjent/klient, opodal, ktoś, kto może jej/jemu towarzyszyć po sesji. Dotyczy to osób aktualnie doświadczających trudnej sytuacji, czy trudnych emocji. Zawsze dokonuj oceny sytuacji i podejmuj kroki adekwatne do stanu pacjenta/klienta.
-
Na bieżąco monitoruj i ewaluuj swoją pracę online (lub przez telefon), jak skuteczne są Twoje interwencje, jak osoba je przyjmuje, jak doświadcza takiej formy pracy, jak Ty czujesz się pracując online, etc. Szczególnie, jeśli sesje online lub telefoniczne zaczynasz teraz.
-
Pamiętaj o regularnej superwizji. Zachęcamy też do kontaktu z koleżankami i kolegami, którzy od dłuższego czasu pracują online.
-
Sprawdź, czy masz wdrożony plan na wypadek, gdybyś musiała/musiał nagle zaprzestać pracy. Kto będzie kontaktować się z Twoimi pacjentami/klientami lub superwizantami? Jak przekażesz im informację o przerwie?
-
Wprowadź procedurę działania na wypadek, gdyby doszło do utraty posiadanych przez Ciebie danych osobowych. Pamiętaj, że w szczególnych przypadkach musisz powiadomić Prezesa Urzędu Ochrony Danych o fakcie naruszenia danych, najpóźniej 72 godziny od wykrycia takiego zdarzenia.
-
Pamiętaj, że w kwestiach związanych z bezpieczeństwem danych, najsłabszym ogniwem jest człowiek i dlatego tak ważne jest odpowiednie rozeznanie, z jakimi zagrożeniami można się spotkać.
Jeśli decydujesz się na pracę zdalną, pamiętaj o dokumentacji dotyczącej systemów teleinformatycznych. Możesz skorzystać z bezpłatnego wzoru dokumentu nr 11: https://gestaltpolska.org.pl/pl/rodo-w-praktyce-psychoterapeuty-wzory-dokumentow.
-
Umów z pacjentem/klientem formę i termin płatności, lub ustal jakie są zasady odpłatności za sesję z firmą, organizacją, czy instytucją dla której pracujesz. W razie konieczności skontaktuj się z biurem księgowym.
-
Pamiętaj, że rekomendacje Zarządu PTPG są jedynie wskazówkami. Mamy nadzieję, że będą one pomocne w Twojej praktyce psychoterapeuty i superwizora. Zachęcamy do podejmowania decyzji o pracy online (lub telefonicznej) po analizie osobistych predyspozycji i możliwości oraz zasięgnięciu opinii specjalistów, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Z informacji jakie posiadamy (stan na 17 marca 2020 r.) wynika, iż korzystanie z FaceTime i Skype może być brane pod uwagę. Warto pamiętać, że dla wielu pacjentów/klientów, sięgających po pomoc w trudnym czasie pandemii, może być to jedyna dostępna możliwość kontaktu wideo ze specjalistą.
Z uwagi na duże obciążenie sieci internetowej mogą występować kłopoty techniczne w trakcie sesji online. Zachęcamy by umówić z pacjentem/klientem zasady postępowania na tą okoliczność.
