W naszej praktyce zdarzają się sytuacje kiedy jako psychoterapeuci jesteśmy proszeni o udzielenie informacji o osobach, z którymi pracujemy np. przez ubezpieczycieli, sądy.

Jak wiemy tajemnica zawodowa jest kategorią prawną i etyczną. Bezprawne ujawnienie informacji objętych tajemnicą zawodową najczęściej pociąga za sobą odpowiedzialność karną lub cywilną oraz odpowiedzialność zawodową.

Jako że sytuacja w Polsce jest złożona, Koleżanki i Koledzy z Zarządów Sekcji SP Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, SNP Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i SNTR Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego w 2015 roku zwrócili się do kancelarii prawnej z wnioskiem o sporządzenie opinii prawnej na temat tajemnicy zawodowej w psychoterapii. Dziękujemy Zarządom Sekcji SP PTPsycholgicznego, SNP PTPsychiatrcznego i SNTR PTPsychiatrycznego za jej udostępnienie.

Poniżej prezentujemy wybrane fragmenty:

Pomimo braku odrębnej regulacji dotyczącej zawodu psychoterapeuty, psychoterapeuci, jako osoby wykonujące zawód medyczny są zobowiązani do zachowania tajemnicy na mocy ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 159 z późn. zm) („Ustawa o prawach pacjenta”), a w zakresie w jakim wykonują czynności dotyczące ochrony zdrowia psychicznego na mocy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego („Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego”).

Ustawowe obowiązki zachowania pewnych informacji w tajemnicy są realizacją norm, wynikających z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – przede wszystkim art. 30 (przyrodzona i niezbywalna godność człowieka), 31 (ochrona prawna wolności człowieka), 47 (prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym) i 51 (prawo do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących swojej osoby)[1].

 
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2005 r., sygn. akt I KZP 6/05, OSNKW 2005/4/39.

Zawód psychoterapeuty nie posiada w Polsce, w przeciwieństwie do niektórych państw europejskich (np. Austria), własnej regulacji ustawowej. W związku z powyższym psychoterapeuci, na poziomie ustawowym nie posiadają zdefiniowanej tajemnicy zawodowej, a co za tym idzie nie posiadają prawnych środków ochrony tajemnicy zawodowej. Ochrona tajemnicy zawodowej psychoterapeuty na poziomie ustawowym może zostać zapewniona wyłącznie w kontekście wykonywania przez niego innego zawodu medycznego i świadczenia pomocy psychoterapeutycznej w ramach tak wykonywanego zawodu. Przedstawiona opinia zakłada zatem, że psychoterapia jest świadczona bądź w ramach wykonywanego zawodu:

• lekarza,
• lekarza udzielającego świadczeń z zakresu psychoterapii w ramach czynności wynikających z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego,
• psychologa

bądź jako samodzielny zawód przez osoby nie spełniające powyższych kryteriów.

linki do źródłowych dokumentów:

OPINIA-PSYCHOTERAPEUCI_PSYCHOTERAPEUCI_12_10.2015

OPINIA-PSYCHOTERAPEUCI_PSYCHOLOGOWIE_12_10.2015

OPINIA-PSYCHOTERAPEUCI_PSYCHIATRZY_12_10.2015

OPINIA-PSYCHOTERAPEUCI_LEKARZE_12_10.2015